PGS. TS Huỳnh Văn Sơn
Đằng sau người đàn ông thành đạt là gì? Thực tế cũng đã chứng minh rằng chính tình yêu, sự hy sinh thầm lặng của phụ nữ, sự lo toan và nguồn động viên của họ là nguồn lực lớn lao thúc đẩy người đàn ông luôn vươn lên về phía trước. Toả sáng quanh người đàn ông thành đạt là vầng hào quang rực rỡ của vinh quang chiến thắng, của niềm vui, hạnh phúc, của lòng tự hào, thỏa mãn. Đứng chung dưới ánh hào quang sáng chói đó nhiều khi không có người đàn bà đã cùng họ tạo nên những thành quả ấy. Đằng sau người đàn ông thành đạt ấy bao giờ cũng có bóng dáng người phụ nữ dẫu lặng thầm là vậy. Thế nhưng câu hỏi của kiểu tư duy đảo ngược là đằng sau của những đằng sau ấy là ai, đằng sau của những người phụ nữ có chồng thành đạt là cái gì?
Yêu nhau từ thời sinh viên, cưới nhau đã hơn mười năm, Hạnh Tâm cảm giác như mình là người phụ nữ hạnh phúc nhất trên thế giới gian này bởi chị có một người chồng thành đạt, luôn chu toàn cho gia đình và dù bận rộn đến đâu anh vẫn dành những ngày cuối tuần ở bên vợ con. Hiện giờ chị đang làm kế toán trưởng ở công ty nước ngoài, dù nhiều vất vả vì vừa đi làm vừa chăm sóc con nhỏ, vừa chăm sóc gia đình bên nội, lo cho anh từng miếng ăn ngủ để anh vững tâm với niềm mơ ước mà chị đã bao lần được nghe anh khao khát tâm sự từ thuở yêu nhau. Nghĩ đến niềm vui của anh, bao nỗi một nhọc dường như tan biến. Thậm chí, không ít lần, chị tạm thời gác lại công việc của mình để chia sẻ với anh nhiều hơn… Thế mà, đùng một tiếng nổ, chị phát hiện chồng mình ngoại tình, bao nhiêu sự bối rối, hoang mang, bao nhiêu sự thất vọng và đau khổ cùng một lúc ập lên đời chị… Tiền anh ấy vẫn cứ đưa về bình thường, những ngày chủ nhật vẫn ở bên vợ con nhưng chứng cứ trên chiếc quần lót thì cứ thỉnh thoảng xuất hiện. Mỗi lần nhìn thấy nó, tim chị như vụn vỡ ra từng mảnh. Hạnh Tâm vẫn không biết mình phải làm gì? Có chăng thì đó chỉ là những nỗi lặng câm, sự trống trải, nỗi nghẹn ngào dần lan rộng ra mỗi khi nhìn thấy nụ cười hạnh phúc của chồng mỗi khi đi đâu đó về.
Đằng sau của đằng sau là gì? Từ trường hợp của Hạnh Tâm, đằng sau của người phụ nữ đó là sự trống trải, sự cô đơn khi chỉ mình đối diện với sự không chung thuỷ của chồng, sự dồn nén đến tột cùng khi không muốn sự bột phát của mình làm tan vỡ tất cả hạnh phúc và ánh hào quang mà chồng đang có. Trong nỗi đau chị vẫn thầm lặng hy sinh. Liệu rằng đằng sau ấy được gì chứ? Đó là những cảm xúc tiêu cực, đó là những cơn bực tức câm nín hay thậm chí là sự hụt hẫng đến mức đau lòng….
Không chỉ đằng sau của đằng sau là sự trống trải mà đằng sau của đằng sau còn là những đợi chờ trong vô vọng. Đó là những những đêm ngồi dài trông ngóng, mong mỏi một sự trở về trong yêu thương. Đó là những ngày cô đơn với bốn bức tường mà chính bản thân mình đánh lạc hướng là không có sự thiếu vắng hạnh phúc. Đó những đêm nước mắt tràn ra, cố che giấu tiếng nấc để con trẻ bình yên với giấc ngủ sâu. Đằng sau của chị Minh Thy là những điều ấy. Chồng chị được chuyển công tác vào Nam để lên vị trí giám đốc của chi nhánh mới. Vì hoàn cảnh chưa ổn định về mặt kinh tế và hầu như không có bà con tại thành phố nên hai vợ chồng thoả thuận khoảng một năm sau chị và con mới vào. Nhưng một năm, hai năm, ba năm và bây giờ đã năm năm. Chồng chị đã mua được nhà thành phố, có công ty riêng nhưng mỗi lần đề cập đến việc chuyển vào Nam sinh sống thì anh lại cằn nhằn không chịu vì lý do môi trường thành phố phức tạp, nhiều cạnh tranh. Anh muốn chị ở quê nhà, chăm sóc ba mẹ giúp anh và để con được sống trong môi trường trong lành, ít cạm bẫy. Mỗi năm anh chỉ về nhà vào những ngày nghĩ lễ, tiệc cưới hay đám giỗ người thân… những ngày Tết thì anh vội vã ra đi khi vừa hết mùng. Vợ chồng mặn nồng là một khái niệm xa lạ với chị… Như một sự thích ứng của tình cảm, thời gian càng trôi qua thì sự đau khổ như càng rút ngắn lại. Chị cũng không còn cố gắng tìm hiểu lý do thật sự ẩn phía sau đó chỉ riêng sự chờ đợi là không bao giờ kết thúc. Còn chờ đợi là còn hy vọng, còn trông ngóng là còn có sự trở về. Và trên hết chị còn trách nhiệm của một người phụ nữ hậu phương, đó là làm mẹ của đứa con gái đang đến tuổi dậy thì, làm dâu cho ba mẹ chồng đã đến tuổi gần đất xa trời…
Phải chăng đằng sau của một phía trước luôn là những khái niệm mơ hồ, phía trước càng hiện hữu rõ bao nhiêu thì đằng sau luôn là những ẩn số khó giải bày được. Đằng sau của người phụ nữ không phải chỉ là một hạnh phúc hay ánh hào quang được soi lại từ người chồng, không phải là một tình yêu mặn nồng hơn sau sự đồng cam cộng khổ để đi đến sự thành công, không phải là sự chia sẻ, đồng cảm với những nỗi niềm riêng, không phải là sự bình yên cần có trong tâm hồn mà còn là sự đau khổ, nỗi cô đơn, niềm thất vọng, sự chờ đợi và cả sự thầm lặng chịu đựng… Lời tâm sự của chị Ngọc Mai: “Công việc với anh là tất cả: nỗi say mê, quyền lực, chức vụ, trách nhiệm còn đâu thời gian cho gia đình. Nếu có phải ở nhà, thì cũng cảm thấy bó buộc, chân tay bứt rứt. Tôi đã cố gắng làm tất cả, là người mẹ tốt của hai đứa con, là người vợ hoàn hảo trong con mắt của mọi người, đối nội đối ngoại chu đáo và kể cả việc chu toàn vai trò của người vợ, người bạn đời bên anh tôi vẫn thấy mình thật bất hạnh.” Chồng chị không ngoại tình, cũng không chơi bời nhậu nhẹt nhưng đối với anh công việc là trên hết. Chị không đòi hỏi gì nhiều vì chị vốn độc lập về kinh tế tự nuôi sống được bản thân và và các con. Những khi anh vắng nhà, ba mẹ con chị lủi thủi rủ nhau đi quán uống nước, chị thấy mình thật tội nghiệp. Chị muốn được anh quan tâm hơn, đôi khi có thể dành thời gian rủ vợ đi ăn cơm, đi uống nước, hay đơn giản chỉ là ôm chị từ phía sau, hôn chị hoặc nắm tay mỗi khi có thể.
Những mong ước của chị Mai cũng là mong ước của rất nhiều đằng sau, đó là những mong ước nhỏ nhoi nhưng nó rất chính đáng để họ có thêm nghị lực để tồn tại, để hy sinh, họ vẫn thấy mình ý nghĩa bên một nửa của đời mình. Nhưng cũng không thể phân tích đằng sau của đằng sau theo góc nhìn một chiều tiêu cực. Vì đằng sau người phụ nữ vẫn nở những nụ hoa tươi đẹp, lấp lánh niềm tin và nhiều sức mạnh tinh thần, đó là những đứa con ngoan, những người thân thương luôn đồng cảm với sự hy sinh của họ. Và cũng không hiếm đằng sau của đằng sau là một tình yêu trọn vẹn, chung thuỷ, trân trọng và tự hào về hậu phương của mình.
Người phụ nữ đằng sau người đàn ông thành đạt sống trong nụ cười và nước mắt, niềm vui và sự cô đơn. Bằng sự tin tưởng tuyệt đối vào tài năng và ý chí của chồng, nhiều người phụ nữ đã sẵn sàng chấp nhận mọi khó khăn, rủi ro để chồng mình thỏa chí nam nhi trong mọi thử nghiệm. Bằng những lời khuyên chân thành từ trái tim người phụ nữ, bằng sự ủng hộ hết mình các ý tưởng của chồng, người phụ nữ đã đem lại sự tự tin cho người đàn ông, để họ có nghị lực đi đến chiến thắng. Một người phụ nữ đảm đang làm hậu phương giúp người đàn ông toàn tâm hơn cho công việc, sống thoải mái và có ý nghĩa hơn. Chính vì vậy, đằng sau sự thành công của người đàn ông chắc chắn có bàn tay người phụ nữ vĩ đại. Đây có thể được xem như là một “quy luật tự nhiên” mà từ thời kỳ nguyên thuỷ khi cuộc sống còn hoang sơ với đầy những de doạ thì người đàn bà và đàn ông đã tìm đến chung sống và nương tựa vào nhau. Người phụ nữ cảm thấy mình được yêu thương và trân trọng trong khi hàng ngày, người bạn đời ra ngoài, bất chấp rủi ro để mang lương thực về cho gia đình. Chức năng sinh sản thuộc về phụ nữ, do đó họ thấy mình có trách nhiệm chủ yếu trong việc nuôi con và tạo dựng mái ấm. Ngược lại, để thể hiện sự quan tâm của mình với người bạn đời, nam giới sẵn sáng gánh vác những việc nguy hiểm phía trước. Sự cộng tác đáp ứng nhu cầu sinh tồn đã làm nảy sinh vị trí của hai giới. Tuy nhiên, ngày nay cuộc sống đã thay đổi rất nhiều. Đàn ông và phụ nữ không còn quá phụ thuộc lẫn nhau vì mưu sinh nữa. Tình yêu, hạnh phúc và sự gắn bó dài lâu giờ đây trở thành thước đo cho một mối quan hệ trọn vẹn. Phụ nữ đã ngày càng khẳng định được vị trí của mình trong xã hội, người phụ nữ hiện đại biết lên kế hoạch và tự chọn cho mình con đường riêng. Họ không còn thụ động trông chờ vào sự chu cấp hay bảo vệ của người đàn ông trong gia đình… Nhưng vì sao phụ nữ vẫn thầm lặng để đẩy người đàn ông của mình đi về phía trước dù họ cũng có một ánh hào quang riêng của mình trong xã hội. Bởi đó là tình yêu đích thực, tình yêu đích thực trong người phụ nữ luôn tồn tại sự hy sinh, tình yêu đích thực trong người phụ nữ luôn hướng về đối phương với tất cả điều gì tốt đẹp nhất mà họ có thể mang lại. Khi yêu, phụ nữ ít băn khoăn và dự tính rằng hôn nhân của mình có thể tồn tại bao lâu. Họ luôn tin tưởng rằng tình cảm ấy sẽ mãi bền vững và luôn nâng đỡ để hạnh phúc được vững bền. Nhưng hạnh phúc thì không thể chỉ cần một người nâng đỡ và chăm sóc…
Vậy đằng sau của … đằng sau là hạnh phúc hay bất hạnh, niềm vui hay nỗi buồn, lo lắng hay thoải mái, cân bằng hay chênh vênh, bình yên hay đau khổ, nước mắt hay nụ cười… Không thể và không chỉ do người phụ nữ cố gắng mà vấn đề phụ thuộc khá nhiều vào đằng trước. Dù đằng sau người đàn ông thành đạt là người phụ nữ như thế nào thì họ đều có điểm chung – Đó là tình yêu tha thiết, sâu nặng, hết lòng vì người đàn ông đó. Tình yêu ấy là điểm tựa để họ đứng vững và làm chỗ dựa cho người bạn đời. Đằng trước có thật sự thấu cảm với những hy sinh của đằng sau, có nhìn thấy đằng sau của đằng sau là những gì? Phụ nữ không cần đền đáp mà chỉ cần yêu hương, yêu thương đối với họ là những ngọt ngào đơn giản nhất, những hành động nhỏ nhặt chất chứa sự quan tâm và trân trọng của người bạn đời dành cho mình. Sự đồng cảm và chia sẻ của tiền tuyến sẽ nuôi dưỡng những bình yên trong tâm hồn và đem đến hạnh phúc mà hậu phương xứng đáng được hưởng…
Hạnh phúc không thể có từ một chiều và không thể trọn vẹn nếu chỉ đến từ sự hy sinh từ một phía. Tình yêu dựa trên sự lãng mạn thì hôn nhân lại dựa trên nền tảng của trách nhiệm. Xác định đúng toạ độ không gian của bản thân mình, vị trí của mình trong hôn nhân, dù là đứng ở đằng trước hay đằng sau thì mỗi người đều có một trách nhiệm riêng để thực hiện. Nhưng sự thực hiện ấy không phải là một nghĩa vụ, mà việc hiện ấy được đặt trong tình yêu thương và sự thấu hiểu về một gia đình hạnh phúc, sự thấu hiểu về những giá trị cốt lõi về đạo đức của hôn nhân. Vật chất có thể mang lại sự sung túc, nhưng chỉ có tình yêu và sự chung thuỷ mới có thể đem lại hạnh phúc. Điều mới lạ rất dễ kiếm tìm, những cạm bẫy rất dễ sa vào nhưng một bến bờ luôn chờ đợi, một tình yêu thầm lặng và nhiều sự hy sinh nối tiếp hy sinh thật sự rất khó kiếm tìm. Hôn nhân không chỉ là tình dục hay tình bạn hay mối quan hệ cộng tác trong kinh doanh. Đây là mối quan hệ hy sinh quên mình, yêu thương, khiêm tốn, thân thiết nhất trong tất cả những mối quan hệ giữa người với người trong cuộc sống. Đôi lúc, đằng trước hãy dành những khoảng lặng lại trong cuộc sống để trở thành hậu phương cho đằng sau của mình. Bởi vì hạnh phúc là được san sẻ, được lắng nghe để có thể luôn tìm thấy nhau dù đứng ở vị trí nào trong hôn nhân…
PGS. TS HUỲNH VĂN SƠN
