Có thể nói rằng sách là nguồn cung cấp tri thức vô tận cho đời sống của con người. Khi đến với sách, không những các tri thức khoa học được khám phá mà những tính cách của con người cũng được hình thành một cách gián tiếp. Tuy vậy, để có niềm đam mê đọc sách thì không thể thiếu sự tác động từ sớm của cha mẹ. Việc nuôi dưỡng niềm đam mê đọc sách trở thành nhiệm vụ khá quan trọng của không ít bậc phụ huynh ngày nay.
Hứng thú đọc sách hình thành dựa trên sự tác động đồng bộ. Lẽ đương nhiên, những tác động có chủ đích từ gia đình và nhà trường thực sự quan trọng. Những điều cần thực hiện để nuôi dưỡng hứng thú đọc sách của học sinh ngày nay có thể đề cập:
– Niềm đam mê đọc sách được nuôi dưỡng, được chăm chút từ gia đình và nhà trường.
+ Ông bà, cha mẹ hướng dẫn trẻ cách đọc sách khi biết đã biết đọc, rèn luyện cho trẻ thói quen đọc sách… Muốn trẻ có hứng thú đọc sách, trước tiên phải làm trẻ có lòng ham hiểu biết. Điều này đòi hỏi cha mẹ phải hướng dẫn trẻ quan sát môi trường xung quanh, từ đó phát hiện những vấn đề, nảy sinh thắc mắc, nảy sinh lòng ham muốn hiểu biết. Cha mẹ hãy làm gương cho con cái, khi trẻ quan sát thấy cha mẹ đọc sách báo, tự khắc trẻ sẽ trở thành người thích đọc. Một tủ sách, một kệ báo và đặc biệt là những quyển sách đọc chung của cả gia đình thực sự trở nên cần thiết.
+ Việc giảng dạy Văn học ở nhà trường cũng đặc biệt quan trọng, ảnh hưởng mạnh mẽ đến thói quen đọc sách. Một học sinh sẽ dễ dàng được dẫn vào thế giới của sách nếu các thầy, cô giáo đừng quanh quẩn mãi với cuốn sách giáo khoa mà thường xuyên theo kịp dòng chảy của sách để kịp thời bồi bổ kiến thức, định hướng cho học sinh những gì cần đọc. Ngoài ra, thư viện trường học cũng có ảnh hưởng rất lớn đến thói quen đọc sách. Hiện nay, thư viện ở các trường đều nghèo nàn về sách, ít cập nhật kịp thời những quyển sách mang độ “hot” đối với học sinh nên dẫn đến sự thiếu thu hút. Có lẽ đây cũng là điều mà trường và thư việc cần thực sự chú trọng để mang đến những cảm xúc mới mẽ ở học sinh…
Tuy vậy, hứng thú đọc sách chỉ thực sự hiện hữu khi chính những người đọc hình thành những hành vi và thói quen tích cực cho chính mình:
– Tìm kiếm những cuốn sách hay cho bản thân mình. Những quyển sách hay, liên quan đến ngành ngề và những vấn đề mà mình quan tâm luôn tạo ra cho mình hứng thú và niềm phấn khởi đi đọc chúng. Khi đến với những quyển sách hay, khám phá đọc sách sẽ dần trở thành một nhu cầu không thể thiếu được. Đó cũng chính là bản lề ban đầu để những thói quen đọc sách được hình thành.
– Tạo ra một không gian và thời gian lý tưởng để đọc sách cũng là một điều kiện để cảm xúc và hứng thú thăng hoa. Không gian mình yêu thích, thoáng đãng, sáng sủa, bố trí bàn và tủ để sách một cách hợp lý tạo ra tâm thế thoải mái và luôn trong trạng thái thích thú khi tiếp cận không gian sách của bản thân. Những cảm xúc vui vẻ, thoải mái sẽ làm hco người đọc sách nhận ra những giá trị tích cực của hành vi này…
– Sắp xếp thời gian đọc sách như một yêu cầu trong thời gian biểu của bản thân. Mỗi ngày nên sắp xếp một khoảng thời gian cố định dành cho việc đọc sách, sẽ làm cho người đọc cảm thấy thói quen tích cực không là gánh nặng gì cả. Thực tế minh chứng rằng không thể có được niềm đam mê đọc sách khi chưa hình thành được ý thức và thói quen đọc sách. Cơ chế tâm lý của sự hình thành hành vi và thói quen trở thành yêu cầu tối quan trọng trong tình huống này.
– Giữ những thói quen tích cực khi đọc sách. Việc giữ những thói quen đọc sách ứng với các kiểu đọc khác nhauc ũng là một yêu cầu đặc biệt quan trọng. Đọc ghi chép những ý chính, ý hay, đọc từng chương có tóm tắt, đọc mở đầu, mục lục, phụ lục và những tóm tắt, đọc một mạch, đọc trích dẫn… Mỗi kiểu đọc đều được ứng dụng một cách – phù hợp sẽ làm cho hứng thú đọc sách trở thành một người bạn thân, thật thân…
Đọc sách sẽ trở thành niềm đam mê bất tận nếu mỗi người hết lòng vì nó. Mỗi quyển sách sẽ đem đến những khám phá mới của con người về cuộc sống, thế giới xung quanh và cả những điều bí ẩn của con người và của chính mình. Hứng thú đọc sách sẽ trở thành một động lực cực kỳ quan trọng để con người nói chung và bạn trẻ nói riêng đến với sách bằng cả trái tim và cả tấm lòng thành.
PGS. TS Huỳnh Văn Sơn
