Lòng tin (Ảnh minh họa)
Hoà vào dòng chảy của nền kinh tế thị trường thì xã hội cũng xuất hiện nhiều hơn sự cạnh tranh, giả dối và lối sống thực dụng. Đôi lúc thực và giả cứ hoà vào nhau khiến con người không kịp nhận ra đâu là giá trị thật sự và đâu chỉ là sự giả dối… Đó có phải là lý do con người ngày càng mất lòng tin vào nhau?
Ngày xưa, khi gặp một người ăn xin, người ta sẵn sàng tặng ngay những đồng lẻ trong túi có được. Nhưng hiện nay, đứng trước một người ăn xin người ta sẽ dễ dàng rơi vào trạng thái phân vân. Nếu cho mà người đó là không phải nghèo khổ thật thì hoá ra mình đã bị lừa gạt, còn nếu không cho mà đó thật sự là người khốn khó thì mình lại là người vô cảm… Hiện thực cho con người thấy nhiều hơn về sự lừa gạt trong cuộc sống, ngay cả sự tranh giành và lừa dối của những người thân thích với nhau. Những cuộc tình choáng váng của giới trẻ, sáng nở chiều tàn, sự không chung thuỷ dẫn đến tan rã trong hôn nhân… Thời đại truyền thông, tin tức ngày càng lan rộng hơn và con người dễ dàng cập nhật hơn về những hiện tượng ấy trong cuộc sống. Khi chứng kiến và tiếp nhận quá nhiều thông tin ấy, theo cơ chế tâm lý thì con người hình thành cho mình cơ chế tự vệ, giảm bớt sự tin tưởng vào người khác, hoài nghi nhiều hơn để tránh làm bản thân mình tổn thương.
Hoài nghi là một đức tính không phải hoàn toàn tiêu cực trong cuộc sống. Hoài nghi giúp ta bình tĩnh và không vội vàng khi đưa ra những quyết định quan trọng. Nhưng sự hoài nghi đến mức độ nào đó cũng phải nằm trong giới hạn nhất định nhất là hoài nghi trong những mối quan hệ xã hội. Trong cuộc sống, có những lúc cho dù thông tin đã được đảm bảo, cho dù được phân tích, được người khác chỉ rõ nhưng con người vẫn nghi ngờ vào những điều người khác nói ra. Điều này đã cản trở không ít đến việc hình thành những mối quan hệ thân thiết cũng như niềm tin mà con người dành cho nhau.
Đôi khi, do không tin tưởng vào chính bản thân mình nên con người cũng nảy sinh sự không tin tưởng vào người khác. Trường hợp của Như Ngọc (nhân viên ngân hàng), cô không xinh đẹp và gia cảnh nghèo hơn người yêu rất nhiều. Từ ngày nhận lời yêu, cô luôn ở trong tâm trạng nơm nớp lo sợ người yêu mình sẽ phản bội để chạy theo người khác xinh đẹp và giàu có hơn. Cô đã không tin tưởng vào chính mình, không tin mình là sự lựa chọn tốt nhất cho người ấy nên luôn luôn nghi ngờ một ngày nào đó người kia sẽ rời xa cô. Chính vì những lo lắng, những hờn ghen và nghi kỵ đã khiến cho tình yêu của họ không đủ sức để đơm hoa, kết trái…
Cũng không hiếm trường hợp con người dùng chính bản thân mình làm gương soi nơi người khác, họ cho rằng mình suy nghĩ như vậy, mình cũng đâu thành thật, mình cũng hành động như thế thì chắc gì người khác cũng thật lòng với mình. Nhưng thực chất, mỗi người là một thế giới riêng, mỗi người có định hướng giá trị sống khác nhau. Cuộc sống không phải lúc nào cũng cho chúng ta cơ hội để tin tưởng người khác. Có lúc chỉ vì sự nghi ngờ của mình mà làm hại người khác, thế nên đừng bao giờ để những việc đáng tiếc xảy ra vì sự nghi ngờ của chính mình. Tất nhiên, không ai phủ nhận rằng cuộc sống cần phải cảnh giác nhưng không phải lúc nào cũng nghi ngờ để rồi đánh mất đi cơ hội tìm hiểu một ai đó, gắn kết một ai đó. Khi bạn nghi ngờ, không tin tưởng một ai đó, điều này có nghĩa bạn sẽ tạo ra nhiều lý do để người khác không tin tưởng bạn, để người khác không yêu thương bạn… Niềm tin vẫn là sức mạnh lớn nhất gắn kết con người lại với nhau và là động lực để mỗi người vươn đến thành công và hạnh phúc theo đúng định hướng cuộc sống của chính mình.
Không nghi ngờ không được, nhưng tin tưởng quá cũng không nên? Mọi việc đều có thể cân bằng vì mỗi con người luôn có một trái tim và một lý trí… Hãy tin trước và nghi ngờ sau. Trước khi không tin tưởng vào một ai đó hãy cho họ cơ hội chứng minh bản chất của mình. Hãy cho nhiều hơn nhận và cho đi không có nghĩa là mong nhận lại, bởi khi ấy bạn sẽ không bao giờ quá thất vọng nếu biết đó không phải là sự chân thành. Không phải lúc nào yêu thương cũng phải được đáp trả bằng yêu thương. Nhưng nếu chẳng bao giờ mở lòng ra, thì thật khó hy vọng người khác mở lòng lại. Niềm tin từ người khác dành cho mình được gây dựng bởi cả một quá trình, bởi những hành động và sự nỗ lực của mỗi cá nhân trong cuộc sống nhưng nó có thể bị đánh mất chỉ trong một giây phút bởi một sự vô tình nào đó, sự không thành thật nào đó. Lòng tin chỉ sẽ gặp lòng tin… vì vậy hãy luôn chân thành để có thể tin tưởng và yêu thương nhau trong cuộc sống.
PGS. TS HUỲNH VĂN SƠN
