Có thể nói từ bao đời nay, hình ảnh của người phụ nữ luôn gắn liền với những giá trị đạo đức chuẩn mực. Cũng vì lẽ đó, tứ đức của người phụ nữ: công, dung, ngôn, hạnh… luôn là những tiêu chuẩn khá quan trọng mà mỗi người phụ nữ cần rèn luyện chính mình trong cuộc sống.
Không cần bàn luận về vai trò của tứ đức vì chính nó đã góp phần quan trọng củng cố nền tảng gia đình vững chắc cũng như một xã hội thực sự hạnh phúc. Những giá trị truyền thống của người phụ nữ ngày xưa sẽ được nhìn thế nào dưới hơi thở và sự chuyển động của thời cuộc? Đây quả thật là vấn đề khá lý thú….
Không ít bạn trẻ ngày nay có thể nhún vai khi nghe đến những giá trị công, dung, ngôn, hạnh như đã đề cập vì cách nhìn chủ quan và có phần định kiến của mình. Thực chất cho thấy giá trị nguyên vẹn của những đức tính này vẫn là những chuẩn mực khá quan trọng cho nhân cách của người phụ nữ trong cuộc sống và cả trong công việc.
Nếu nhìn một cách đích xác về những đức tính trên trong một góc nhìn rất hiện đại, chắc chắn mỗi người chúng ta sẽ cảm nhận được điều mình cần phấn đấu.
Hiểu một cách đơn giản thì công là cái tài, dung là sắc của phụ nữ, ngôn là lời ăn tiếng nói và hạnh là đức hạnh, nết na… Mỗi cá nhân chúng ta không phân biệt giới tính nhưng chắc chắn đều sẽ có một điểm chung là thực sự ấn tượng với một phụ nữ mà sự trọn vẹn trong hình ảnh của cô ấy có đầy đủ những phẩm chất trên.
Những luận điểm khác nhau về việc đấu tranh bình đẳng giới cho thấy việc chăm sóc gia đình của người phụ nữ ngày nay đang được cánh mày râu bắt đầu quan tâm nhưng chắc chắn rằng nữ công gia chánh là một trong những khả năng rất đặc biệt của phụ nữ.
Nếu như mặc định một cách ngẫu nhiên rằng đàn ông đối ngoại thì phụ nữ “đối nội” sẽ cực kỳ hiệu quả. Điều gì sẽ xảy ra nếu như bếp nhà luôn luôn lạnh? Chắc chắn đó sẽ là sự nguội lạnh dần dần của quan hệ yêu đương, của tình cảm vợ chồng… nếu như chính trái tim của mỗi người không được sưởi ấm.
Nhiều công trình nghiên cứu khác nhau đã xác định một hiệu quả đặc biệt trong những giờ cùng nhau vào bếp, cùng ăn cơm … trong quan hệ vợ chồng. Hạnh phúc thật sự khi người đàn ông có một người vợ rất vén khéo trong chuyện nữ công. Những buổi mời bạn bè đến nhà dùng cơm, những món ăn độc đáo và đầy sáng tạo sẽ làm lóe lên trong ánh mắt của mỗi thành viên gia đình một niềm sung sướng khó tả…
Đương nhiên, cũng không nên hiểu một cách giản đơn “công” chỉ là nữ công gia chánh mà xét ở một góc độ khác hơn đó chính là khả năng tổ chức cuộc sống gia đình của phụ nữ. Có những ưu thế về tổ chức nhóm mà nhiều người đàn ông cũng thừa nhận rằng mình không tinh tế bằng phụ nữ.
Trong cuộc sống hiện đại, người phụ nữ cần phải khéo léo trong việc chi tiêu, chăm sóc sức khỏe cho cả gia đình. Chính câu nói: “Gái có công, chồng chẳng phụ” cũng phần nào thể hiện sự tôn trọng của những quý ông chồng dành cho phụ nữ. Đó không hẳn là nữ công mà đó còn là cái tài, khả năng, sự nỗ lực cố gắng…
Không nhất thiết phải ngày qua ngày gắn chặt cuộc đời mình với bếp lửa, không nhất thiết phải thui thủi và mệt mỏi trong bếp khi cả ngày đã quần quật với công việc… Chữ “công” được phả vào đó hơi thở của việc tổ chức, của cái nhìn khoa học trong cuộc sống, trong vấn đề chăm sóc sức khỏe.
Nhiều phụ nữ ngày nay đã trở thành người bạn thân thiết của các lớp học nữ công gia chánh được tổ chức thường xuyên ở các nhà văn hóa, nhiều phụ nữ đã nhận ra chính mình khi tham gia các cuộc thi “gia đình vào bếp” vì đó không phải nhiệm vụ mà là niềm vui, là cuộc sống của một người vợ – người mẹ…
Cuộc sống hiện đại cũng luôn luôn hướng đến cái đẹp và nhu cầu của mỗi con người cũng không ngoại lệ. Vẻ bề ngoài của người phụ nữ hay nhan sắc của người phụ nữ thường được hiểu là “dung” nhưng thiết nghĩ cách hiểu này chưa hoàn toàn phù hợp. Trong vẻ đẹp của con người khó có thể tách vẻ đẹp hình thể và vẻ đẹp của thế giới nội tâm một cách riêng biệt vì vốn dĩ nó luôn quyện chặt vào nhau.
Hơn thế nữa, chính “dung mạo” của người phụ nữ đẹp như hoa chưa chắc đã là hoa đẹp nếu như hoa đó không hương – cũng như không biết hé nở đúng lúc, hợp lý…
Ngay từ xưa, dung mạo của người phụ nữ được xem như yếu tố làm đắm say biết bao người quân tử và ngày nay cũng thế. Cùng với sự phát triển của công nghệ làm đẹp và những dịch vụ phục vụ cho ngoại hình con người thì “dung” của phụ nữ được cải thiện cực kỳ lớn.
Bằng những nỗ lực của bản thân, nhiều phụ nữ ngày nay đã mạnh dạn thỏa mãn nhu cầu làm đẹp của mình bằng nhiều sự đầu tư khác nhau. Không chỉ cho mình mà còn cho người mình yêu, cho cuộc sống. Thế nhưng, trong nhịp sống hiện đại chữ dung sẽ được nhìn nhận ở một góc độ rất mới.
Không chỉ là có khuôn mặt đẹp, làn da mịn màng, cái răng, cái tóc… mà dung còn được quan tâm đến vóc dáng, trang phục, sức khỏe. Những yêu cầu mới đòi hỏi người phụ nữ phải có sức khỏe, khỏe để làm việc, khỏe để sống và khỏe để chinh phục cuộc đời. Yêu cầu của cuộc sống mới cũng đòi hỏi chữ dung của người phụ nữ không phải là đôi mắt ngấn lệ, càng không phải liễu yếu đào tơ, nương tựa bóng tùng, càng không phải là chuẩn bị thật đẹp và hấp dẫn để chờ đón phu quân từ phương xa trở về mà đó là cái đẹp của sự năng động, cái đẹp ấy có thể thích nghi với môi trường làm việc, với việc đưa đón con, với việc giao tiếp cùng người nước ngoài…
“Ngôn” là người – quả thật không sai khi nhìn nhận và đánh giá về cái duyên của người phụ nữ. Chính cách ăn nói của một cá nhân – một con người thể hiện khá nhiều văn hóa mà họ đang có.
Từ lâu, vốn dĩ phụ nữ được xem là những người ăn nói khá mềm mỏng nhưng cũng không kém phần sắc sảo. Học ăn – học nói – học gói – học mở là những điều mà người trẻ thường được ông bà răn dạy và ngay trong điều đó thì học nói đã chiếm một vị trí cực kỳ quan trọng. Không chỉ quan tâm đến lời ăn – tiếng nói vì đấy là yếu tố bên ngoài của con người mà chính nó lại là yếu tố thực sự bên trong – làm bật lên nét đẹp tâm hồn của mỗi cá nhân.
Cuộc sống dù có hiện đại đến đâu thì người phụ nữ cũng thực sự cần chú ý đến cách thức giao tiếp của chính mình. Giao tiếp không chỉ với chồng theo kiểu “phu xướng – phụ tùy” thời xưa mà đó là một kiểu giao tiếp rất hiện đại với những chuẩn mực thật sự mới. Phụ nữ có thể chủ động trò chuyện – giao tiếp, có thể tự tin thẳng thắn nhìn vào người đối diện khi gửi trao thông tin, có thể mạnh dạn chất vấn, có thể tích cực sẻ chia, có thể phản biện, tranh luận…
Người phụ nữ phải làm những công việc cũng không kém phần thách thức và quảng giao nên chắc chắn ngôn ngữ của người phụ nữ phải thường xuyên được rèn luyện. Ngay trong binh pháp Tôn Tử có “ngôn thuật” như là một cách thức quan trọng nhằm dùng lời nói chinh phục lòng người thì người phụ nữ ngày nay ngôn phải mềm nhưng sắc, phải quyết nhưng tinh…
Nhã nhặn, lịch sự, sâu sắc, tinh tế,văn hóa… sẽ làm cho ngôn của người phụ nữ đạt ở một tầm cao mới trong xã giao và ứng xử với gia đình cũng như ngoài xã hội….
Mong ước con nên người là mong ước chung của những bà mẹ dành cho con mình nhưng chắc chắn rằng mong ước con mình giữ mãi đức hạnh vẫn là mong ước của khá nhiều người mẹ.
Phần “hạnh” được xem như một trong những phẩm chất cực kỳ quan trọng của người phụ nữ dù ở thời đại nào đi nữa. Hiểu theo nghĩa rộng, hạnh không chỉ là hạnh kiểm mà đó còn là nết người. Nết người này được thể hiện qua sự cư xử, qua cách thức quan hệ với mọi người xung quanh, trong các quan hệ xã hội cũng như trong quan hệ tình cảm…
Sự thủy chung, sự đoan chính, sự kiên định, sự nghiêm túc trong từng tình huống, từng mối quan hệ chính là những cơ hội để chữ hạnh được bộc lộ một cách sắc nét hơn bao giờ hết. Dù cuộc sống có hiện đại nhưng chắc chắn rằng những người đàn ông vẫn mong muốn mình có một người yêu – người vợ thực sự đức hạnh.
Hơi thở hiện đại không chỉ đẩy chữ hạnh vào góc của “tiết hạnh” mà đấy là đức hạnh theo nghĩa thủy chung nhưng biết suy nghĩ, cân nhắc… Không chỉ chữ hạnh chỉ tồn tại trong tình yêu – trong đời sống vợ chồng mà nếu phẩm hạnh đã được đẩy lên một tầm cao mới thì chữ hạnh trở thành ánh sáng để mỗi người phụ nữ tìm ra phương thức ứng xử hợp lý – hợp tình trong từng tình huống thường nhật, trong công việc và trong bất kỳ ngã rẽ nào của cuộc sống…
Có thể nói rằng khi hình ảnh của chữ hạnh được vẽ nên một cách rất “sống động” thì chính lúc này đây những nét đẹp khác của người phụ nữ được “sáng” hơn bao giờ hết. Điều này có đưỡc vì chữ hạnh toát lên vẻ đẹp nội tâm có một sức quyến rũ lạ lùng và sâu sắc.
Chữ hạnh là điểm đến của nhiều phụ nữ vì những giá trị vô biên của nó là thế. Chính cái đẹp của chữ hạnh ở người phụ nữ mới thực sự là “thanh công cụ” cực kỳ quý báu chinh phục phái mạnh, chinh phục con người và chinh phục cả cuộc đời…
Thước đo giá trị luôn luôn có sự biến chuẩn. Không thể ép một chuẩn mực đã cũ cho một hoàn cảnh mới, một cuộc sống mới. Thế nhưng giá trị làm người mãi mãi là những giá trị bất biến nếu mỗi con người chúng ta tiếp cận sâu vào tầng bậc của nhân cách, của giá trị đích thực.
Người phụ nữ mãi mãi được tôn vinh vì những giá trị của họ và công, dung, ngôn, hạnh vẫn là những đức tính thực sự không thể thiếu ở hình ảnh đích thực của người phụ nữ. Cuộc sống hiện đại có “phả” vào lối sống của con người những luồng gió mới nhưng chắc chắn rằng những giá trị cốt lõi của công, dung, ngôn, hạnh vẫn còn nguyên.
Đương nhiên, thay vào đó là những sắc thái mới, thay vào đó là cái nhìn rất nhẹ nhàng, sâu sắc mang hơi thở của nhịp sống của sự thích nghi… Biết chính mình và biết những giá trị cốt lõi để phấn đấu, không chỉ những người phụ nữ đang hoàn thiện chính mình mà thực sự đang hướng đến mục tiêu tạo nên thế giới thực sự tươi đẹp và tràn đầy sức sống.
PGS.TS Huỳnh Văn Sơn
