Những ngày vừa qua, cư dân mạng đã có những tranh luận khá sôi nổi về đề tài giới trẻ Việt được “chăm như thú cưng”, dẫn đến lười biếng, ỷ lại, chấp nhận thất nghiệp để “giữ sĩ diện”. Câu chuyện sẽ chỉ là quan điểm của “thế giới ảo” nếu không đối chiếu với những con số đáng lo ngại là hơn 200.000 cử nhân, thạc sĩ thất nghiệp vì kén chọn nghề nghiệp. Xa hơn nữa là hệ lụy gần 10.000 vụ phạm pháp có yếu tố hình sự, trên 6.000 vụ trộm cướp tài sản vì “cần tiền chi tiêu”.
Thất nghiệp vì kén chọn nghề nghiệp và thiếu trải nghiệm thực tế
Theo một thống kê, cứ 10 sinh viên tốt nghiệp ra trường, có tới 6 người thiếu kỹ năng làm việc thực tế và tiếng Anh. Vậy nên, cứ 10 doanh nghiệp tuyển dụng, có tới 6 doanh nghiệp không hài lòng về chất lượng nhân sự tuyển dụng và lượng sinh viên thất nghiệp ngày càng tăng. Sau một thời gian thất nghiệp, vì sĩ diện, nhiều bạn trẻ lại quyết định “ăn vạ” Bố Mẹ, để được đi học lên cao, không bị mang tiếng thất nghiệp.
Không chỉ là vấn đề thực học và kỹ năng vận dụng kiến thức vào trải nghiệm thực tế, bản tính kén chọn, sĩ diện cũng được coi là nguyên nhân lớn khiến giới trẻ bị vuột mất các cơ hội việc làm và tiếp tục thất nghiệp. Con số hơn 200.000 cử nhân và thạc sĩ ra trường chấp nhận thất nghiệp vì không tìm được công việc “danh giá” tương xứng với học hàm, học vị thực sự là một con số đang suy ngẫm.
PGS.TS Tâm lý học Huỳnh Văn Sơn: “Giới trẻ khi vượt qua tính sĩ diện, kén chọn nghề nghiệp, sẽ có cơ hội trải nghiệm nhiều hơn để hoàn thiện bản thân”
Đói thì…làm liều
Bản báo cáo do Bộ Giáo dục và Bộ Công an công bố tại Hội thảo Công tác bảo đảm an ninh, trật tự trường học và công tác học sinh, sinh viên năm học 2014-2015 cho biết: Từ năm 2009 đến nay, học sinh, sinh viên liên quan đến trên 8.000 vụ việc pháp luật hình sự, trong đó các hành vi gây rối trật tự công cộng có 935 vụ, tội phạm ma túy có 357 vụ, giết người có 37 vụ, trên 6.000 vụ trộm, cướp tài sản. Thực tế cũng cho thấy, xã hội có loại tội phạm gì thì sinh viên mắc loại tội phạm đó.
Điều đáng nói là tình trạng phạm tội xuất phát từ những điều hết sức nhỏ như thiếu tiền chơi game online, ăn chơi đua đòi quá mức kinh tế. Một số sinh viên lười học, bỏ học sống lang thang thông qua mạng Internet để kết bạn thành băng nhóm sử dụng ma túy, thuốc lắc, gây ra nhiều vụ đánh nhau gây rồi trật tự xã hội, cướp tài sản. Trong nhiều môi trường đại học, nhiều sinh viên vì ăn diện, muốn có tiền đã trợ thành “gái bao”, “vợ bé”, “trai bao” để được chu cấp vật chất, hoặc chấp nhận tiếp thị qua mạng cho việc mua bán dâm.
Sĩ diện, thất nghiệp chỉ vì được chăm như “thú cưng”!
Với đề tài khá sốc “Giới trẻ Việt sĩ diện chỉ vì được chăm như thú cưng”, nhà văn Trang Hạ đã chỉ ra thực tế nhiều gia đình Việt chăm bẵm, con cái quá mức như đang chăm “thú cưng” từ khi còn nhỏ đến khi trưởng thành. Chính vì thói quen được cưng chiều khiến giới trẻ sinh ra tính sĩ diện hão, ưa chuộng những háo nhoáng bề ngoài, không có ý chí tự chủ, tự lập cho cuộc sống bằng chính sức lao động của mình.
Vlogger Dưa Leo thì cho rằng: “Sống là phải có nhiều trải nghiệm, việc gì cũng nên làm, đi làm nhiều sẽ có nhiều kinh nghiệm và đừng thất nghiệp vì lý do công việc quá bèo” đầy hóm hỉnh và thẳng thắn về chuyện các Cử nhân, Thạc sĩ thất nghiệp vì thiếu trải nghiệm, mắc phải căn bệnh sĩ diện, kén chọn nghề nghiệp.
Đừng phạm tội và đói nghèo chỉ vì sĩ diện!
Theo PGS.TS Tâm lý học Huỳnh Văn Sơn, “Trải nghiệm thực tế sẽ giúp hình thành kinh nghiệm, kỹ năng sống. Đừng đóng khung bản thân trong một nghề nào đó theo định kiến cao sang hay thấp cấp. Giới trẻ khi vượt qua tính sĩ diện, kén chọn nghề nghiệp, sẽ có cơ hội trải nghiệm nhiều hơn để hoàn thiện bản thân. Và đó chính là sự đầu tư hết sức đúng đắn cho một cuộc sống tự chủ trong tương lai”.
Cũng theo ông, giới trẻ nên cho mình cơ hội hoàn thiện bản thân bằng cách chấp nhận thử thách để tích lũy kinh nghiệm, kỹ năng và cả những giá trị sống cần thiết qua lao động. Giới trẻ Việt hiện đang có quá nhiều cơ hội để dấn thân, từ những công việc làm thêm có thời gian biểu linh hoạt, phù hợp với sinh viên như phục vụ bàn, làm khảo sát thị trường, giúp việc nhà, tư vấn bán hàng hay chủ động thời gian hơn, thoải mái hơn khi tham gia chạy “xe công nghệ” GrabBike… Những trải nghiệm làm việc không chỉ giúp bạn có thêm chi tiêu cho sách vở, phí sinh hoạt, giảm gánh nặng cho gia đình, mà còn mang đến cơ hội để bạn trẻ khám phá thêm năng lực tiềm ẩn của bản thân, rèn luyện khả năng giao tiếp, xử lý tình huống, mang lại ưu thế cho bản thân khi tìm công việc trong tương lai.
PV
